در سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ توانسته‌ایم اطلاعات بسیاری را در زمان اندکی ارائه دهیم – جمهورآنلاین

به گزارش جمهور آنلاین، غلامرضا گودرزی در نشست خبری با اشاره به اهمیت سرشماری کشاورزی گفت: سرشماری کشاورزی سال گذشته طبق قانون که هر ۱۰ سال یک‌بار انجام می‌شود، با وجود شرایط پیچیده و دشوار اجرایی شد. این طرح ملی با کیفیت مطلوب و افتخارآفرین به سرانجام رسید، گرچه شاید به‌قدر کافی به اهمیت آن پرداخته نشد. امروز لازم است رسانه‌ها در انتقال این تجربه ملی نقش‌آفرین باشند.

گودرزی اظهار کرد: اولین چالش، محدودیت شدید زمان بود؛ از تصویب در شورای عالی آمار تا آغاز سرشماری در آبان‌ماه، فاصله بسیار کوتاهی داشتیم؛ در حالی‌که معمولاً یک سال قبل کارهای عملیاتی و برنامه‌ریزی انجام می‌شود. دومین چالش، تغییرات مدیریتی در مرکز آمار و نیز کشور بود.

رئیس مرکز آمار ایران گفت: با استقرار دولت جدید، دکتر پزشکیان نخستین فرمان خود را برای اجرای سرشماری کشاورزی صادر کرد و هماهنگی وسیعی بین وزرا و معاونان، استانداران و فرمانداران، دهیاران، وزارت جهاد کشاورزی، صدا و سیما، وزارت کشور، وزارت ارتباطات، وزارت بهداشت، آموزش و پرورش، فراجا و نهادهای دفاعی ایجاد شد. حتی تغییر استانداران در این دوره به فرصتی برای جدی‌تر گرفتن موضوع سرشماری تبدیل شد. نتایج سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ بر خلاف سرشماری قبلی کمتر از ۷ ماه اعلام شد.  بنابراین آنچه توان و وظیفه مرکز آمار بود انجام شد و از این مرحله به بعد وظیفه مسئولان کشور است که از این اطلاعات استفاده و رسانه‌ها آن را منتشر کنند. در این سرشماری توانسته ایم اطلاعات را در زمان اندکی ارائه دهیم و در این راستا اتاق رصدی را ایجاد کردیم که در لحظه اطلاعات به صورت ۲۴ ساعت دریافت می شد.

رئیس مرکز آمار ایران به مهم‌ترین یافته‌های این سرشمار اشاره کرد و افزود: بر اساس این آمار، اکنون مساحت کل اراضی کشاورزی کشور بالغ بر ۱۷ میلیون و ۳۷۹ هزار هکتار (۸۹ درصد زراعی و ۱۱ درصد باغی) بوده و ۳۸ درصد از اراضی کشاورزی، آبی است.

گودرزی جمعیت دام سبک کشور را بیش از ۵۳ میلیون رأس (۲۰ درصد افزایش نسبت به دوره قبل) و دام سنگین را ۳۶ هزار واحد اعلام کرد و گفت: تعداد واحدهای پرورش طیور بیش از ۱۶ هزار واحد، بهره‌برداران زنبورداری بیش از ۸۱ هزار نفر و واحدهای پرورش کرم ابریشم بیش از ۹ هزار واحد است.

وی افزود: در برخی استان‌ها، مصوبات بالادستی درباره جلوگیری از تغییر کاربری اراضی رعایت شده که بسیار ارزشمند است اما در برخی نقاط این روند متوقف نشده و تغییر کاربری و حتی کشتار دام مشاهده شده است. یکی از چالش‌های قابل توجه، افزایش بهره‌برداران غیرساکن بخصوص در شمال کشور است که باید برای آن چاره‌اندیشی شود.

گودرزی اعلام کرد: این آخرین سرشماری کشاورزی سراسری در دولت فعلی است و در آینده دوره‌های سرشماری کوتاه‌تر خواهد شد. همچنین داده‌ها از طریق سامانه‌های رسمی کشاورزی و با مراجعه کمتر به منازل مردم جمع‌آوری می‌شود. امیدواریم با همکاری همه دستگاه‌ها، این روند بهبود یافته و نتایج آن به‌موقع در اختیار تصمیم‌گیران، پژوهشگران و مسئولان قرار گیرد تا در حوزه امنیت غذایی و توسعه کشاورزی بهره‌برداری شود.

به گفته وی، بیش از ۱۵ هزار نفر نیروی انسانی و ۷۵۰۰ نفر فنی، اجرا و پشتیبانی سرشماری را بر عهده داشتند که در این سرشماری از ابزار الکترونیکی رایانک برای گردآوری داده‌ها استفاده شد.

رئیس مرکز آمار با بیان اینکه سرشماری کشاورزی در ۶ نوبت انجام شده است، افزود: کشور ایران با اجرای ۶ سرشماری کشاورزی جزء کشورهای پیشتاز در قاره آسیا محسوب می شود.

وی با بیان اینکه، تغییر کاربری اراضی تاثیر مخربی در امنیت غذایی گذاشته است، گفت:  متاسفانه در برخی استان‌ها به صورت غیر مجاز کشت انجام شده که موضوع به استان‌ها اطلاع داده شده است.

در ادامه فریبا بنی هاشم؛ معاون طرح‌های آماری و آمارهای ثبتی اظهار کرد: درحال حاضر  داده‌های ارزشمندی در کشور داریم که می‌تواند نقشه راه کشاورزی کشور را مشخص کند.

وی ادامه داد: تعداد گلخانه‌ها در کشور نسبت به سال ۱۳۹۳ به شدت افزایش پیدا کرده که در زمینه کاهش مصرف آب اتفاق خوبی است اما وقتی به جزئیات آن نگاه می‌کنیم بیش از ۷۰ درصدش مربوط به گیاهان زینتی است که هیچ اثری در تغذیه و امنیت غذایی کشور ندارد؛ بنابراین زمان آن رسیده که سیاست‌های متفاوتی را در پیش بگیریم.

بنی هاشم ادامه داد: آمارهای ما نشان می دهد که استان های یزد، کرمان و تهران بیشترین سهم کشت آبی را در کشور دارند اما استان های فارس، بوشهر و کردستان هستند که از نظر آبیاری تحت فشار رتبه گرفتند. هندوانه به عنوان یکی از محصولات آب‌بر رتبه ۱۴ را در کل مناطق کشور دارد و سوال این است که آیا این رتبه مناسب است یا خیر؟ بررسی‌ها نشان می دهد که گندم همچنان مسلط بر سبد امنیت غذایی کشور و ستون فقرات امنیت غذایی محسوب می شود اما زمین‌های ما دیگر نباید بیش از این رشد کنند و بهتر است که تمرکزمان روی حفظ و افزایش عملکرد باشد. اکنون آمار دام سبک و سنگین به تفکیک استان مشخص شده که این داده امکان سیاست گذاری را برای دستگاه ذی ربط فراهم می کند.

گودرزی؛ رئیس مرکز آمار ایران در تکمیل صحبت‌های فریبا بنی هاشم، با اشاره به اثرات سو تغییر کاربری اراضی کشاورزی در کشور، اظهار کرد: بر اساس آمار سرشماری عمومی سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۳۹۳ این عدد تغییر کاربری اراضی بسیار بوده که اثر منفی بر امنیت غذایی کشور می‌گذارد.